Mình tin rằng, ai trong chúng ta cũng từng nghe hoặc trải qua câu chuyện: tốt nghiệp đại học xong nhưng đi làm lại thấy mọi thứ quá xa lạ, thậm chí khác hoàn toàn với những gì đã học. Điều này không chỉ khiến sinh viên bỡ ngỡ mà ngay cả doanh nghiệp cũng gặp khó khăn khi phải đào tạo lại từ đầu.
Thế nên, mình luôn nghĩ rằng việc kết nối giữa trường đại học và doanh nghiệp thực sự rất quan trọng. Nếu hai bên có sự hợp tác chặt chẽ hơn, sinh viên sẽ có cơ hội tiếp cận với thực tế ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Còn doanh nghiệp cũng dễ dàng tìm được nhân sự phù hợp với công việc hơn. Đây không chỉ là vấn đề của riêng cá nhân hay tổ chức nào, mà còn là chìa khóa giúp cả nền kinh tế phát triển bền vững.
Sinh viên được gì từ sự liên kết này?
Học lý thuyết là một chuyện, nhưng nếu được tiếp xúc với thực tế công việc từ sớm, các bạn sẽ biết rõ hơn mình cần gì, thiếu gì để chuẩn bị tốt hơn. Việc thực tập, làm dự án cùng doanh nghiệp không chỉ giúp tích lũy kinh nghiệm mà còn giúp các bạn có cơ hội tạo dựng quan hệ, mở rộng cơ hội nghề nghiệp sau này.
Mình cũng từng thấy rất nhiều bạn loay hoay khi ra trường vì không có kỹ năng thực tế, không biết cách làm việc nhóm hay giao tiếp với sếp, đồng nghiệp. Nếu trong quá trình học, các bạn có những buổi thực tế, những chia sẻ từ doanh nghiệp, mình tin rằng khi đi làm sẽ đỡ bỡ ngỡ hơn nhiều.
Trên thế giới, nhiều quốc gia đã triển khai thành công các mô hình vừa học vừa làm. Đức, Thụy Sĩ và Áo có hệ thống học nghề kép, nơi sinh viên không chỉ học tại trường mà còn dành phần lớn thời gian thực hành tại doanh nghiệp. Mỹ và Canada có chương trình Cooperative Education (Co-op), giúp sinh viên thực tập hưởng lương trong quá trình học và có cơ hội được tuyển dụng ngay sau khi tốt nghiệp. Tại Nhật Bản và Hàn Quốc, nhiều tập đoàn lớn tài trợ học phí cho sinh viên với điều kiện họ cam kết làm việc cho công ty trong một khoảng thời gian nhất định.
Những mô hình này không chỉ giúp sinh viên có điều kiện học tập tốt hơn mà còn mang lại lợi ích rõ ràng cho doanh nghiệp và nền kinh tế.
Còn doanh nghiệp thì sao?
Chắc hẳn nhiều công ty cũng từng đau đầu vì tuyển nhân viên mới nhưng phải đào tạo lại từ đầu. Nếu họ tham gia vào quá trình đào tạo từ sớm, góp ý vào chương trình học hoặc nhận sinh viên thực tập, họ có thể tìm ra những ứng viên tiềm năng trước cả khi tuyển dụng chính thức. Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn giúp họ có được nhân sự phù hợp với văn hóa doanh nghiệp hơn.
Các doanh nghiệp lớn như Google, Tesla, IBM ở Mỹ hay BMW, Siemens, Bosch ở Đức đều đã triển khai các chương trình hợp tác với trường đại học để tuyển chọn và đào tạo nhân tài từ sớm. Ở châu Á, các tập đoàn như Samsung, Toyota, Hyundai cũng có những chương trình tài trợ học phí để đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Việt Nam có thể học hỏi từ những mô hình này để xây dựng mối liên kết chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp và trường học. Khi các công ty chủ động tham gia vào quá trình đào tạo, họ sẽ không còn phải đối mặt với tình trạng “tuyển dụng xong rồi lại đào tạo lại từ đầu”.
Làm sao để sự kết nối này hiệu quả hơn?
Mình nghĩ, có rất nhiều cách để trường học và doanh nghiệp có thể đến gần nhau hơn. Các buổi hội thảo, tọa đàm với chuyên gia từ doanh nghiệp, các chương trình thực tập thực tế, hay thậm chí là doanh nghiệp cùng tham gia thiết kế nội dung giảng dạy. Nếu điều này trở thành một phần tất yếu trong giáo dục, chắc chắn sinh viên sẽ có hành trang tốt hơn khi ra trường.
Ở nhiều quốc gia, doanh nghiệp không chỉ tài trợ học phí mà còn đầu tư vào các trung tâm nghiên cứu tại trường đại học, giúp sinh viên có cơ hội tham gia vào các dự án thực tế ngay từ sớm. Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ từ chính phủ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hợp tác này, giúp mô hình vừa học vừa làm trở thành xu hướng phổ biến.
Mình tin rằng, khi sinh viên được học tập gắn liền với thực tế, doanh nghiệp có đội ngũ nhân sự giỏi, thì cả xã hội cũng sẽ phát triển mạnh mẽ hơn. Vì vậy, mình rất mong ngày càng có nhiều trường học và doanh nghiệp bắt tay hợp tác, để giúp các bạn trẻ tự tin hơn trên hành trình sự nghiệp của mình.
Sáng nay (23/3/2025), Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN đã tổ chức Ngày hội việc làm – Kết nối nhà tuyển dụng với sự tham gia của 68 nhà tuyển dụng, mang tới 1.270 vị trí việc làm dành cho sinh viên 28 ngành đào tạo. Không chỉ là cơ hội để các bạn trẻ tìm kiếm công việc, sự kiện này còn thể hiện rõ vai trò của doanh nghiệp trong việc đồng hành cùng nhà trường để phát triển nguồn nhân lực chất lượng. Nhà trường cũng đã vinh danh 13 tổ chức, doanh nghiệp và 2 doanh nhân có nhiều đóng góp cho sự phát triển của trường, trong đó có MAG Communications nhà mình.
Team MAG Communications cũng tham gia buổi tọa đàm “Đường đến công ty truyền thông: Từ nhân viên tập sự đến giám đốc khởi nghiệp” do Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông tổ chức. Đây là dịp để mình và các đồng nghiệp chia sẻ với sinh viên về con đường bước vào ngành truyền thông, những yêu cầu thực tế của nghề nghiệp cũng như cách để các bạn trẻ chuẩn bị tốt hơn khi bước vào môi trường làm việc chuyên nghiệp.